GOSPOSTRATEG to strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków” Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. W ramach programu Fundacja Itaka Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych wraz z Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim utworzyła konsorcjum, aby zrealizować projekt pt. Opracowanie systemu rozwiązań prawnych, instytucjonalnych i informatycznych służących usprawnieniu poszukiwań i identyfikacji oraz wsparciu bliskich osób zaginionych. Celem projektu jest zbadanie rozwiązań prawnych służących poszukiwaniu osób zaginionych i sytuacji bliskich osoby zaginionej.
W wyniku realizacji projektu powstaje:
- Wieloautorska monografia dot. rozwiązań prawnych związanych z zaginięciem
- 50 poradników prawnych dla osób zaginionych i ich rodzin
- Nowoczesna i funkcjonalna baza danych dla Fundacji ITAKA
Każdego roku w Polsce ginie około 20 tysięcy osób, w tym około 5 tysięcy osób jest trwale zaginionych, a ich poszukiwania trwają od wielu lat. Dotychczas nikt na świecie nie podjął się kompleksowego badania problematyki zaginięć, od przyczyn, przez kwestie poszukiwawcze, do określenia realnych problemów z tego wynikających i metod ich rozwiązania.
W ramach projektu, w części badawczej przeprowadzono, zakrojone na szeroką skalę, badania dotyczące najważniejszych obszarów związanych z tą tematyką, w tym przyczyn i skali zaginięć, działań prowadzonych w związku z zaginięciem, problemów psychologicznych i prawnych związanych z zaginięciem osoby, metod poszukiwań i identyfikacji osób.
W części badawczej projektu ustalono, co jest przyczyną zaginięć, jaka jest skala i dynamika tego zjawiska, jego struktura i geografia zaginięć w okresie ostatnich 17 lat (lata 2000-2017). Aby wypracować skuteczniejszy model poszukiwań osób zaginionych, dokładnej analizie poddano obowiązujące w Polsce przepisy prawne, będące podstawą poszukiwań osób zaginionych, w tym także pod kątem skuteczności przyjętych rozwiązań i metod kryminalistycznych wykorzystywanych do ustalania tożsamości NN osób i zwłok. Dokonano także przeglądu instytucji i organów służących poszukiwaniu oraz identyfikacji osób zaginionych i wsparciu ich bliskich oraz ustalono kompetencje tych organów, ich wzajemne relacje i obszary współpracy. Kolejnym elementem badań jest kompleksowe określenie sytuacji prawnej zaginionego i osób mu najbliższych. W tym zakresie korzystano m.in. z danych statystycznych, przygotowanych w KGP oraz Bazy Danych Osób Zaginionych Fundacji Itaka, którą uzupełniono, w ramach projektu, o niezbędne dane i informacje.